توتیا چیست؟ جهت اطلاعات بیشتر به googleteb.ir مراجعه کنید .
اصل وازه ی توتیا اکسید طبیعی و ناخالص است . در کوره های ذوب سرب و روی بدست می آید و به فرانسوی OXYDE DE ZINCE IMPUR نامیده می شود . محلول توتیا گندزدایی قوی است و در علم پزشکی محلول رقیق آن برای شستشوی مخاط و پلکها بکار می رود . ولی اسمی که روی این گیاه گذاشته اند با توجه به خواص این گیاه بوده… totiya
گیاه Primula auriculata با نام فارسی پامچال جویباری یا پامچال طناز از خانواده Primulaceae میباشد. این گیاه از قدیم در استان همدان به عنوان یکی از گیاهان دارویی مهم مورد استفاده قرار میگرفته است. با توجه به کاربردهای سنتی این گیاه مطالعه جامعی در زمینه دانش بومی و یافتههای جدید در زمینه این گیاه انجام گردید. در محور دم گل آذین این گیاه پودر سفیدرنگی قرار دارد که عوام آنرا به نام توتیا میشناسند و معتقدند که با کشیدن این پودر در چشم میتوان از عوارض متعدد و ناراحتیهای مختلف چشمی ممانعت نمود. اعتقاد عمومی همچنین بر تأثیر این ماده در پیشگیری و درمان بیماریهایی نظیر آب مروارید، آب سیاه، تراخم و بهبود خشکیهای چشمی و ضدعفونی کردن آن میباشد.
مقدمه کاربرد محلی و دانش بومی در زمینه استفاده از گیاهان دارویی در جهان دارای ارزش و اهمیت ویژهای میباشد و میتواند یکی از پایههای تحقیقات در زمینه گیاهان دارویی گردد. پژوهش حاضر به معرفی یکی از گیاهان دارویی مهم که دارای کاربرد محلی و بومی ویژهای در استان همدان میباشد میپردازد. گیاه Primula auriculata گیاهی است علفی دائمی زودرس و بهاره که در چمنزارهای مرطوب ارتفاعات کوهستانی رشد مینماید. علاوه بر شهرت این گیاه در بهبود بیماریهای چشم، Sezik و همکاران با تحقیقاتی که برروی 103 گیاه در ترکیه انجام دادهاند به استفادههای محلی این گیاه جهت بیماری آنفولانزا اشاره نموده اند. در این پژوهش به معرفی و کاربردهای بیشتری در زمینه این گیاه میپردازیم.
مواد و روشها
گیاه پامچال طناز (Primula auriculata) از رویشگاه طبیعی آن در مناطق مختلف کوهستانی در فصل گلدهی جمعآوری شد. اطلاعات محلی در زمینه کاربرد این گیاه دارویی با مصاحبه با افراد بومی و ثبت خواص آن، طرز استفاده،قسمت مورد استفاده و غیره جمعآوری گردید. آزمایشهای اولیه از جمله تهیه مقطع عرضی از دم گل آذین و حل کردن پودر در حلالهای آلی به منظور شناخت پودر مورد استفاده این گیاه که روی دم گل آذین آن وجود دارد، انجام شد.
نتایج و بحث
با جمعآوری اطلاعات محلی و بومی این نتایج بدست آمد: عدهای معتقدند که کشیدن توتیا در چشم دید بهتری به چشم بخشیده و باعث افزایش قدرت بینایی میشود و اگر قبل از طلوع خورشید آنرا از گیاه جمع نمایند دارای خاصیت درمانی بهتری میباشد. توتیا تقویت کننده چشم بوده و باعث از بین رفتن خارش چشم میگردد.
استفاده از آن باعث شستشو و تمیزی چشم میشود. عدهای بر این باورند که باید این پودر را در شیر تازه ریخته و آنرا خشک نمایند و عدهای دیگر آنرا در آبغوره حل کرده و برای مصارف بعدی نگهداری مینمایند. اطبا سنتی در همدان معتقدند که کشیدن توتیا در چشم باعث از بین رفتن تاری چشم و چشم درد میگردد. همچنین با استعمال آن ماهیچههای چشم از جمله ماهیچههای حرکت دهنده عدسی چشم تقویت شده و بنابراین افرادی که از این دارو استفاده مینمایند دیرتر به پیر چشمی مبتلا میگردند.
توتیا ضدعفونی کننده بسیار قوی است و بنابراین در گذشته با توجه به آلودگیهای میکروبی فراوان کسانی که از آن استفاده مینمودهاند از بیماریهای چشمی به دور بوده و به چشم درد مبتلا نمیشدهاند.
همچنین توتیا سبب تحریک غدد اشکی و غدد مترشحه لبه پلکها شده و سطح کره چشم را مرطوب و شفاف میسازد و چون دافع رطوبات اضافی داخل چشم میشود از تار شدن یا کم شدن نور چشم جلوگیری میکند. استفاده از این دارو خونرسانی به شبکیه و سایر قسمتهای چشم را تنظیم نموده و چشم کمتر به شبکوری مبتلا میگردد. همچنین میتواند در ترمیم بعضی از ضایعات چشمی نیز کمک نماید. بررسیهای جدید نشان داد که توتیا کاملاً در محیط اسیدی محلول بوده و در محیطهای خنثی و قلیایی نامحلول میباشد (شاید علت حل کردن و نگهداری آن در آبغوره نیز به همین دلیل باشد) نتایج حاصل از بررسیهای شیمیایی و هیستولوژیکی برشهای گیاه در اصل مقاله به تفصیل خواهد آمد.